همه چیز درباره تست های 30 دقیقه ای کرونا - وبلاگ سطح دیتا

به گزارش وبلاگ سطح دیتا، تهران (پانا) - به گفته مدیرکل آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت روش استاندارد طلایی و مرجع تشخیص قطعی کرونا، تست های PCR است.

به گزارش ایسنا، سیامک سمیعی، در مورد تفاوت رپید تست ها (تستهای سریع کرونا) با تست های PCR، گفت: نمونه مورد استفاده برای انجام آزمایش تشخیص سریع آنتی ژن ویروس کووید-19 همان نمونه دستگاه تنفسی فوقانی یعنی نمونه انتهای بینی (نازوفارنکس) است که با سواب مخصوص و توسط نمونه برداران ماهر که از پوشش حفاظت فردی کامل استفاده می نمایند، گرفته می گردد. در واقع این همان نمونه ای است که برای انجام آزمایش تشخیص مولکولی یا PCR هم مورد استفاه قرار می گیرد. آزمایش تشخیص آنتی ژن ویروس کووید-19 با استفاده از وسایل تشخیص سریع از نظر عملیاتی بر آزمایش تشخیص مولکولی ویروس از چند جهت رجحان دارد.

تفاوتهای تست رپید با PCR

وی اضافه کرد: آزمایش به روش مولکولی، اگرچه همچنان روش استاندارد طلایی و مرجع تشخیص قطعی بیماری محسوب می گردد، اما احتیاجمند رعایت استانداردهای ویژه، آزمایشگاه های تخصصی، تجهیزات پیچیده و گران قیمت و از همه مهمتر کارکنان فنی ماهر و با تجربه در انجام آزمایش های تشخیص مولکولی است. اما آزمایش آنتی ژن ویروس کووید-19 به تجهیزات و امکانات ساده و ارزانتری احتیاج دارد و برای انجام آن رعایت همان استانداردهای مرکز نمونه برداری کافی است.

وی در این باره ادامه داد: برای انجام آزمایش تشخیص آنتی ژن ویروس احتیاج به تجربه و مهارتی که برای آزمایش تشخیص مولکولی واجب است، وجود ندارد. برای انجام آزمایش تشخیص مولکولی نمونه دستگاه تنفسی باید به آزمایشگاه های معینی که تعداد آنها زیاد نیست، منتقل گردد و بسته به بارِ کاری و تعداد نمونه ای که آزمایشگاه دریافت می نماید و می تواند با افزایش مراجعات در هنگام شدت دریافت موج بیماری افزایش یابد، نتایج حتی دیرتر از 48 تا 72 ساعت در دسترس قرار گیرد.

ارایه نتیجه هر آزمایش پس از 15 تا 30 دقیقه

سمیعی ادامه داد: اما در مراکزی که امکان انجام آزمایش آنتی ژن ویروس به روش تشخیص سریع را خواهند داشت، احتیاجی به ارسال نمونه به محل دیگر وجود نداشته و نتیجه هر آزمایش معمولاپس از 15 تا 30 دقیقه قابل گزارش خواهد بود. از نقاط ضعف روش تشخیص آنتی ژن با استفاده از وسایل تشخیص سریع، حساسیت نسبی کمتر آن در مقایسه با روش تشخیص مولکولی است که آن را با محدود کردن استفاده از این روش به افراد علامت دار تا حد زیادی جبران می نمایند. بنابراین از وسایل تشخیص سریع اساسا باید در افراد علامت دار برای تشخیص بیماری استفاده کرد و موارد استفاده از آن در افراد بی علامت بسیار محدود است چون این انتظار وجود دارد که به دلیل تعداد ویروس کمتر در افراد بدون علامت، موارد منفی کاذب بیشتری مشاهده گردد.

وی در ادامه تاکید نمود: وسایل تشخیص سریع آنتی ژن زمانی برای تشخیص مورد استفاده قرار می گیرند که حساسیت آنها در مقایسه با روش تشخیص مولکولی بهتر از 80 درصد و ویژگی آن بهتر از 97 درصد باشد. در ضمن ظرفیت انجام آزمایش آنتی ژن با استفاده از وسایل تشخیص سریع، چون این آزمایش معمولا یکجا و همزمان برای تعداد زیادی از بیماران انجام نمی گردد، محدودتر از آزمایش تشخیص مولکولی است. در آزمایشگاه تشخیص مولکولی ممکن است برای ده ها و یا صدها نمونه بیمار به طور همزمان آزمایش انجام شوند.

وی اضافه کرد: در حال حاضر به دلیل لزوم نمونه گیری از دستگاه تنفسی فوقانی که کار ساده ای نیست و همچنین دشواری نسبی مراحل انجام آزمایش و رعایت استانداردهای ایمنی، انجام آزمایش به صورت خودآزمون مجاز نیست. بنابراین این وسیله تشخیصی کاربرد حرفه ای دارد و تا زمانی که کار با آن ساده تر گردد فقط باید توسط افراد آموزش دیده و ماهر گروه پزشکی مورد استفاده قرار گیرد.

هزینه تست سریع کرونا

وی در پاسخ به این سوال که آیا این احتمال وجود دارد که قیمت تمام شده اخذ تست با استفاده از رپید تست ها کاهش پیدا کند؟، اظهار کرد: هزینه آزمایش تشخیص سریع آنتی ژن ویروس ارزانتر از آزمایش تشخیص مولکولی است و مطابق دستور وزیر محترم بهداشت، در صورتیکه این آزمایش در فرآیندهای تشخیصی و بر اساس پروتکل ها و اولویت های ابلاغی، در مراکز بهداشتی- درمانی منتخب ارائه شوند، هزینه ای برای بیماران و گیرندگان خدمت نخواهد داشت و دولت و بیمه های پایه هزیه آن را متقبل می شوند. البته؛ هنوز هزینه تمام شده آزمایش تشخیص سریع آنتی ژن معین نشده است اما فعلا قیمت کیت وارداتی آن کمتر از 5 دلار نخواهد بود.

میزان خطا در تست های سریع

وی در مورد میزان اطمینان و یا خطای رپید تست ها، توضیح داد: آزمایش تشخیص سریع آنتی ژن ویروس مثل هر آزمایش دیگری منابع خطای خاص خودش را دارد. مهمترین علت نتایج منفی کاذب در آزمایش تشخیص مولکولی، فاصله بین زمان ورود ویروس به بدن و زمان نمونه گیری برای انجام آزمایش است. در واقع اعتبار و صحت نتایج آزمایشگاهی با تعداد ویروس در بدن رابطه دارد. تجربیات و منابع علمی می گویند هیچکدام از روش های تشخیص آزمایشگاهی مرسوم، از جمله روش تشخیص مولکولی، قادر نیستند در روز اول روبرو شدن با یک فرد مبتلا و آلوده شده به ویروس، آن را شناسایی نمایند. اما زمان آزمایش هر چه به زمان بروز علائم و یا شدت دریافت آنها نزدیکتر گردد، شانس به دست آوردن یک نتیجه مثبت بیشتر شده و در واقع موارد منفی کاذب کاهش پیدا می نماید.

زمان ایده آل برای انجام تست سریع آنتی ژن

سمیعی تاکید نمود: در روش تشخیص مولکولی میزان نتیجه منفی کاذب در روز ظهور علائم ممکن است حدود 35 درصد باشد ولی با پیشرفت بیماری این میزان کمتر می گردد. بنابراین زمان نمونه گیری برای انجام آزمایش یکی از مهمترین عوامل صحت و اعتبار، نتیجه آزمایش است. در مورد آزمایش تشخیص سریع آنتی ژن، 5 تا 7 روز پس از بروز علائم زمان ایده آل برای آن است. در این دوره زمانی معمولا تعداد ویروس موجود در ترشحات تنفسی برای تشخیص کافی است. سایر عوامل مهم که می توانند از نتایج نادرست پیشگیری نمایند، در دسترس بودن کیت های با کیفیت، معتبر سالم و کارکنان آموزش دیده و متبحر است.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر فراوری نمایندگان داخلی در حال طراحی و فراوری کیت هایی هستند که با معیارهای کمی و کیفی و استانداردهای وزارت بهداشت، برای استفاده وسیع در کشور، منطبق باشند، بیان نمود: خوشبختانه نمونه هایی که از بعضی فراوری نمایندگان برای ارزیابی آزمایشگاهی در اختیارمان قرار گرفته، بیشتر این ویژگی ها را داشته اند. تا زمانی که در تامین کیت های تشخیص سریع آنتی ژن ویروس عامل کووید-19 به وضعیتی مشابه کیت های تشخیص مولکولی فراوری داخل برسیم، مجبور هستیم برای افزایش سریع تعداد آزمایش ها از کیت های وارداتی استفاده کنیم و برای انتخاب آنها به فهرست کیت های مورد تائید سازمان جهانی بهداشت مراجعه خواهیم کرد.

سمیعی گفت: با توجه به دانش و مهارت و توانایی های فنی کارکنان مراکز خدمات جامع سلامت منتخب که مراکز مراجعه سرپایی بیماران کووید-19 هستند و همچنین تجربه ای که از به کارگیری کیت های تشخیص سریع اچ آی وی در شبکه بهداشت کشور وجود دارد، به نظر نمی رسد برای استفاده از این وسایل تشخیصی احتیاج به کارآزمایی باشد و با برگزاری آموزش های فوری به سرعت می توان استفاده از وسایل تشخیص سریع آنتی ژن کووید-19 را در این مراکز عملیاتی کرد و به دنبال آن مراکز بهداشتی درمانی دیگری که ارائه این خدمت در آنها می تواند مفید و کارگشا باشد معین و انجام آزمایش را به آنها توسعه داد.