افزایش تعداد پزشکان شرط توسعه گردشگری سلامت - وبلاگ سطح دیتا

به گزارش وبلاگ سطح دیتا، گردشگری سلامت در ایران به علت مناسب بودن هزینه های درمان و همچنین موقعیت مناسب جغرافیایی از پتانسیل های بالایی برای ارزآوری برخوردار است. با این وجود به علت کمبود پزشک در کشور فرایند گسترش گردشگری سلامت با کندی روبرو شده است.

پس از صنعت نفت و خودروسازی، جهانگردی سومین صنعت عظیم جهان به حساب می آید. این صنعت تأثیر به سزایی بر درآمدهای ارزی کشورها دارد. رفته رفته با پیشرفت این صنعت، جهانگردی از حالت معمول خارج شده و امروزه شاخه هایی از جمله جهانگردی ورزشی، جهانگردی مذهبی و حتی جهانگردی سلامت را شامل می شود. آن چه میان این شاخه ها تفاوت ایجاد نموده انگیزه افراد از جهانگردی و چرایی سفر آن ها است.

طبق تعریف سازمان جهانی جهانگردی، توریسم پزشکی با عبارت سفر به منظور درمان بیماری های جسمی یا انجام نوعی از عمل های جراحی زیر نظر پزشکان در بیمارستان ها یا مراکز درمان عنوان می شود. واضح است که انجام فرآیندهای درمانی در کشوری دیگر، ارتباط مستقیم با سایرفعالیت های جهانگردی دارد، چراکه بیمار و همراهان او به فضای فرهنگی و اجتماعی جدیدی وارد شده اند و تمایل به بازدید از شهر و جاذبه های جهانگردی، تفریح و خرید سوغاتی دارند.

جهانگردی سلامت به هزاران سال قبل و به زمان یونان قدیم برمی شود. خیلی قبل از آن که مردم برای عمل قلب، جراحی های پلاستیک یا زیباسازی دندان مسافرت نمایند. در واقع می توان گفت سفر درمانی قدمتی به اندازه عمر علم پزشکی دارد.

آنالیز تاریخی جهانگردی سلامت نشان دهنده تغییرات کمی و کیفی زیادی در این سفرهاست. در گذشته سفر برای دریافت خدمات درمانی صرفاً از کشورهای کمتر توسعه یافته به کشورهای پیشرفته بود، اما امروزه بعضا مردم جهت دسترسی به خدمات درمانی از کشورهای توسعه یافته به کشورهای کمتر توسعه یافته سفر می نمایند.

ایران مقصد مطلوب جهانگردان سلامت

در جهان بیش از 300 میلیون نفر با هدف جهانگردی اقدام به سفر بین المللی می نمایند که از این تعداد در حدود 10 میلیون نفر با هدف درمان به سفر می فرایند. همچنین گردش اقتصادی حاصل از جهانگردی سلامت سالیانه بالغ بر 400 میلیارد دلار تخمین زده شده است.

در ایران طبق آمارها در 4 ماهه نخست سال 98، بیش از 600 هزار جهانگرد وارد کشور شده است. اگر به طور میانگین هزینه ای که یک جهانگرد سلامت در کشور خرج می نماید 2 هزار دلار در نظر گرفته شود، جهانگردی سلامت در کمتر از 4 ماه در حدود 1 میلیارد و 200 میلیون دلار ارزآوری برای کشور داشته است.

یکی از اصلی ترین مزیت های جهانگردی سلامت در ایران در مقایسه با سایر کشورها کیفیت بالای خدمات درمانی است. حضور پزشکان و جراحان خوشنام در کشور موجب شده تا در مجامع بین المللی ایران به عنوان یک قطب درمانی با کیفیت محسوب شود. این موضوع در کنار موقعیت جغرافیایی خاص و در دسترس ایران مزیتی است که کمتر کشوری دارد. در مجموع با توجه به ویژگی های یادشده و همچنین ارزآوری بالای جهانگردی سلامت، برنامه ریزی مناسب برای این صنعت ضرورت دارد.

کمبود پزشک، مهمترین سد گسترش جهانگردی سلامت

البته با وجود مزیت های فراوان، اگر در جهت گسترش جهانگردی سلامت ملاحظات و پیش احتیاجها رعایت نشود، گسترش جهانگردی سلامت آثار منفی و مضرات فراوانی در پی خواهد داشت و نظام سلامت کشور را با مشکل روبرو خواهد نمود. یکی از مهمترین و اولین ملاحظات، تأمین نیروی انسانی و تعداد مناسب پزشک است.

به همین دلیل داریوش چیوایی، پژوهشگر حوزه اقتصاد سلامت درباره اهمیت جهانگردی سلامت گفت: مقدار ارزی که یک جهانگرد سلامت وارد کشور می نماید به طور میانگین بیش از سه برابر مقدار ارزی است که جهانگردان معمولی هزینه می نمایند. با این وجود علاوه بر ارزآوری بالا، رونق جهانگردی سلامت به توسعه مراکز درمانی کشور یاری می نماید. یکی از الزامات گسترش جهانگردی سلامت توسعه زیرساخت های لازم از جمله تقویت شرکت های بازاریابی، توسعه هتلینگ بیمارستانی، ایجاد حمل و نقل مناسب و ایمن و از همه مهم تر تربیت نیروی انسانی متخصص است. متأسفانه یکی از اصلی ترین مسائل در این راه کمبود شدید پزشک در کشور و در پی آن عدم امکان ارائه مناسب خدمت است.

این پژوهشگر حوزه سلامت با بیان اینکه افزایش تعداد پزشک پیش احتیاج توسعه جهانگردی سلامت است، گفت: درحال حاضر شرایط سرانه پزشک به بیمار در ایران نسبت به استانداردهای جهانی نامطلوب است. به طوری که در تأمین احتیاجهای داخلی کشور نیز ناتوان هستیم. به همین دلیل باید در جهت افزایش تعداد پزشک خصوصاً در مناطقی که پتانسیل جذب توریسم دارند، حرکت کرد.

در همین رابطه آنالیز کشورهای پیشرو در زمینه جهانگردی سلامت نشان می دهد که این کشورها همگی از سرانه پزشک مناسبی برخوردار هستند. به طور مثال کشور سوئد که به عنوان قطب جهانگردی سلامت در اروپا شناخته می شود به ازای هر 10 هزار نفر جمعیت 52 پزشک دارد این در حالیست که در ایران سرانه تعداد پزشک به ازای هر 10 هزار نفر در حدود 16 پزشک است. در واقع تعداد فعلی پزشکان در کشور حتی احتیاج داخلی را هم تأمین نمی نماید چه برسد به اینکه بخواهد موجب رونق جهانگردی سلامت شود.

مهر نوشت، به نظر می رسد تمامی مزیت ها و امتیازات جهانگردی سلامت در گرو افزایش تعداد پزشکان است. با این وجود ظرفیت پذیرش دانشجو در رشته های پزشکی طی سالیان گذشته نه تنها افزایش نداشته بلکه کمتر هم شده است. در واقع تعارض بین منافع صنفی و مصالح عمومی کشور و جلوگیری از افزایش ظرفیت، عظیمترین مسئله در راه گسترش جهانگردی سلامت و تبدیل شدن به قطب سلامت منطقه است.