چرا فیسبوک رقبایش را می خرد؟ - وبلاگ سطح دیتا

به گزارش وبلاگ سطح دیتا، روزنامه جام جم: واتس اپ و اینستاگرام که معرف حضور همه تان هست. برنامه هایی که در این سال ها جایشان را در گوشی خیلی از ما باز نموده اند و اغلب اوقات نمی گردد روزی برسد که به آن ها سرنزنیم. تعداد کاربران این دو برنامه هم روز به روز در حال افزایش است؛ جریانی که تازگی ها برای هر کسی با کمترین برآورد، قابل استناد است و متوجهش می گردد.

اینجا بود که فیسبوک دیگر نتوانست سکوت کند و با سرمایه اش وارد میدان شد. زاکر برگ برای جلوگیری از شکل گیری رقابت احتاقتصادی این دو برنامه را خرید. اتفاقی که بعد از گذشت سال ها تازه بعضی ها را به فکر واداشته که این رقابت گریزی با چه هدفی رخ داده است و در آینده ممکن است چه پیامد هایی داشته باشد. این روز ها هم یک سازمان نظارتی در آمریکا به نام کمیسیون تجارت فدرال (FTC) پفراینده این اقدامات را باز نموده و قرار است تا مفصل به آن بپردازد.

اما داستان از کجا آغاز شد؟ فیسبوک که روزگاری برای خودش برو و بیایی داشت، خیلی زودتر فهمیده بود که این دو شبکه در آینده ای نزدیک چه ها که نمی نمایند. هرکدام از این فضا ها که مثلا در پنج شش سال پیش هنوز چندان مثل امروز پیشروی ننموده بودند، کم کم داشتند به رقیبی برای فیسبوک تبدیل می شدند؛ فرایندی که شاید آن موقع ها چندان به چشم نمی آمد، اما مارک زاکربرگ، موسس این فضا در همان زمان آینده این دو شبکه اجتماعی را پیش بینی نموده بود. او که انگار می دانست به زودی با چه رقبایی روبه رو می گردد، پیشنهاد خرید اینستاگرام را عنوان نمود؛ اتفاقی که در آوریل 2012 و با یک میلیارد دلار رخ داد.

یک سرمایه گذاری پر سروصدا

چند روز قبل از این اتفاق گفته می شد که اینستاگرام ارزشی برابر 500 میلیون دلار دارد. چند ماه قبل از آن ارزش آن حدود 300 میلیون دلار برآورد می شد و حدود یک سال قبل ارزش آن را تنها صد میلیون دلار تخمین می زدند. این ارقام و رقم پرداختی توسط زاکربرگ باعث شد تا این خرید در آن موقع خیلی ها را متعجب کند و این سؤال را عنوان نمودند که آیا مدیرعامل فیسبوک با این سرمایه گذاری هنگفت روی شرکتی که در آن موقع هیچ سود و درآمدی نداشت حرکتی احمقانه و اشتباه را انجام نداده است؟

از نقطه نظر اقتصادی، اینستاگرام در حال پرداخت سود سهام خود به وسیله تبلیغات هدفمند و پیروز است. برای مثال در طول سه ماهه اول سال 2016، برآورد شد که سود حاصل از اینستاگرام مبلغ 5/572 میلیون دلار و شامل 10 درصد از مجموع سود فیسبوک بوده است. در واقع تحلیلگران در مرکز کردیت سوئیس (Credit Suisse) معتقدند که با نزدیک شدن به انتها سال 2016، اینستاگرام مبلغ 2/3 میلیارد دلار سود برای فیسبوک به ارمغان آورده است. این ارقام برای خریدی به مبلغ یک میلیارد دلار که هنوز به طور نسبی در مراحل ابتدایی پولسازی قرار گرفته است، خیلی هم بد نیست.

جنبش ضدفیسبوک

بعضی تحلیلگران معتقدند که با برآورد فعلی، اینستاگرام باید در محدوده قیمتی بین 25 تا 35 میلیارد دلار ارزشگذاری گردد، البته این آمار مربوط به دو سال پیش است و به طور حتم این رقم امروز رشد جالب توجهی داشته است. به دنبال این ماجرا ها حتی تا مدتی جنبش ضدفیسبوک راه افتاد، اما بعد، پس از گذشت حدود پنج سال از این سرمایه گذاری عظیم و پرچالش خریداری اینستاگرام توسط فیسبوک نه تن ها یک معامله بزرگ به نظر می آمد بلکه حرکتی کاملا هوشمندانه محسوب می گردد.

فراتر از همه این ها به گزارش یکی از سایت های فناوری، زاکربرگ در فرآیند این معامله و خرید بزرگ، بدون دریافت هیچ گونه مشاوره ای از مدیران و رؤسای کمپانی، تمام مراحل مذاکرات و خرید با کوین سیستروم، مدیرعامل اینستاگرام را خودش ظرف مدت چند روز به انجام رساند.

خرید به جای رقابت

این انتها تصمیم گیری ها و اقدامات طوفانی فیسبوک نبود و بعد از مدتی این داستان برای واتس اپ هم مطرح و تکرار شد؛ وقتی که این برنامه در حال رشد بود و باز هم فیسبوک احساس خطر کرد. این جا بود که ترجیح داد به جای رقابت کل مجموعه را بخرد و همه را تحت سلطه خود بگیرد. این معامله شش سال پیش با رقم 19 میلیاردی انجام شد. این بزرگ ترین معامله تاریخ فیسبوک تاکنون بوده است.

زاکربرگ بعد از این اتفاق در بیانیه ای واتس اپ را سرویسی فوق العاده با ارزش توصیف کرد. همان موقع ها بود که واتس اپ با برآورد تعداد کاربرانش در وبسایت خود اعلام نموده بود که روزانه یک میلیون کاربر جدید آغاز به استفاده از این برنامه می نمایند؛ رقمی که در شکل گیری این معامله بی تأثیر نبود و امروز محبوبیت آن را می بینیم.

یک دوراندیشی مشکوک

این اقدامات نشان می دهد که در واقع مدیرعامل فیسبوک از قبل تصویری از صندلیی که فیسبوک در آینده باید در آن قرار داشته باشد، در ذهن خود داشته و مشتاق بود برای رسیدن به این صندلی به جای عبور از جهت جلسات و نشست های هیات مدیره، پیش بینی های اقتصادی و تشریفات اداری رایج، به دستان خودش این فرایند مهم را به انتها برساند؛ راهی که ابهاماتی را برای بعضی از نهاد های امنیتی نظارتی و کسانی که از بیرون شاهد آن بودند، ایجاد کرد.

در همین خصوص به تازگی وال استریت ژورنال به نقل از منابع مطلع مدعی شده کمیسیون تجارت فدرال آمریکا (FTC) در پی بازرسی پفراینده خرید اینستاگرام و واتس اپ توسط فیسبوک است. هدف FTC آنالیز این احتمال است که فیسبوک قصد داشته پیش از این که این شرکت های نوپا به رقیبی جدی بدل شوند، آن ها را از سر راه بردارد. این در حالی است که زمزمه هایی از احتمال تغییر نام این دو اپ و اضافه شدن اسم فیسبوک به آن ها به گوش می رسد.

آغاز بازرسی ها

طبق این گزارش فیسبوک در گزارش اقتصادی خود از در جریان بودن بازرسی هایی توسط این کمیسیون خبر داده بود. این شرکت بازرسی به تبلیغات دیجیتال، نرم افزار های آنلاین یا تلفن همراه، سرویس های رسانه ای و شبکه سازی اجتماعی مربوط می گردد، اما در آن به جزئیات بیشتری اشاره نشده است.

یکی از مواردی که فیسبوک را در زمینه این خرید های کلان و پرسود یاری نموده بود، بنا به این گزارش خرید حدود 90 شرکت نوپای کوچک از جمله سرویس ذخیره داده Onavo در سال های گذشته بود.

این سرویس استفاده کاربران از برنامه ها را رهگیری نموده و به فیسبوک یاری می کرد رقبای خود را شناخته و میزان محبوبیت آن ها را معین کند. اطلاعات به دست آمده از این سرویس باعث شد فیسبوک واتس اپ را بخرد و ظاهرا در معین اهمیت استوری های اینستاگرام نیز به شرکت زاکربرگ یاری نموده بود. با این حال اواخر سال گذشته شکایت اپل به حذف برنامه Onavo از اپ استور منجر شد.