درباره کاخ هدیش پرسپولیس بیشتر بدانید - وبلاگ سطح دیتا

به گزارش وبلاگ سطح دیتا، در این مقاله با کاخ هدیش، کاخ اختصاصی خشایارشاه، پادشاه بزرگ هخامنشیان آشنا می شویم، با خبرنگارانهمراه باشید.

کاخ اختصاصی خشایارشا یا کاخ هدیش در شرق کاخ و در کوشک شاهی تخت جمشید آرام گرفته است. به گواهی سنگ نبشته های کاخ هدیش، این بنا به دستور خشایارشا ساخته شده است. او در یک کتیبه این بنا را هدیش خوانده، اما در نبشته ای دیگر با نام تچر از آن یاد نموده است. کاخ هدیش بر سینه سنگ و در جنوب صفه ساخته شده و کف آن نسبت به سطح دشت نزدیک به 18 متر بلندتر است. محور طولی کاخ، غربی-شرقی بوده و مساحت آن تقریبا 2550 متر مربع (40 در 55 متر) است. پلکانی دو طرفه در سمت غرب و یکی دیگر در سمت شمال شرقی، آن را به ترتیب به حیاط کاخ تچر و حیاط کاخ دروازه ملل پیوند داده است.

در سراسر جنوب کاخ، بالاخانه یا ایوانی با لبه کنگره دار وجود دارد که از دو سوی شرق و غرب به وسیله پلکان های باریکی به درون قسمت غربی حرم سرا راه داشته است. پلکان غربی هنوز پا برجاست، اما پلکان شرقی که آجری بوده، از میان رفته است. علیرضا شاپور شهبازی، باستان شناس ایرانی، این پلکان را در سال 1357 خورشیدی به حالت اولیه اش بازسازی کرد. قسمت اعظم کاخ را یک تالار مرکزی مربع شکل، شامل شش ردیف ستون 6 تایی تشکیل می داده است. در شمال این تالار ایوانی 12 ستونی (دو ردیف 6 تایی) وجود داشته که به وسیله دو درگاه بزرگ به تالار راه می یافته و یک درب دیگر، تالار را به بالا خانه باریک جنوبی پیوند می داده است. در دو جانب شرقی و غربی تالار، دو دستگاه ساختمان، مرکب از اتاق نگهبانان، اتاق چهار ستونی، کفش کن و برج محافظ وجود داشته و پلکان شمال شرقی را به کفش کن شرقی راهنمایی می نموده است. بر درگاه های بزرگ، نقش خشایارشا، با تاج صاف و بی کنگره دیده می گردد. روایت است که اسکندر مقدونی به تلافی از خشایار شاه که معبدی در شهر آتن را به آتش کشیده بود، آتش زدن تخت جمشید را از این کاخ آغاز نموده است.

دو نکته مهم در خصوص این کاخ باید ذکر گردد، نخست آنکه جبهه درونی پنجره های این کاخ را حجاری و بر آن ها اشخاصی را نقر نموده اند که بز کوهی و حیواناتی مثل آن یا ظروفی را می آورند که این گونه نقوش تازگی و تنوعی دارد. دوم اینکه سنگ های این کاخ زیاد راسخ نبوده و آتش سوزی شدید اسکندری، شیرازه جرزها، در و پنجره ها را از هم گسیخته و بدان گزند بسیار رسانیده است، به طوری که محافظت همین اندازه سنگ پوسیده ای که مانده نیز بسیار سخت است.

کاخ هدیش بنایی خصوصی بوده و به وسیله پلکان های آن می توانستند به اطاق های پایینی بروند که هفت متر پایین تر از سطح کاخ بوده است یا حتی به کاخ های روی دشت راه یابند. از درون ایوان جنوبی کاخ، چشم انداز دلنوازی از مرودشت پیدا است و این امر احتمالا در معین موقعیت این کاخ اختصاصی بی تأثیر نبوده است.

بر پیشانی دو جرز دو طرف ایوان شمالی کاخ هدیش کتیبه خشایارشاه به سه زبان نوشته شده است که چنین ترجمه می گردد :

خدای بزرگی است اهورامزدا که این زمین را آفرید. آن آسمان را آفرید، که مردم را آفرید، که شادی را برای مردم آفرید، که خشایارشا را شاه کرد؛ یگانه شاهی از شاهان، یگانه فرمانداری از فرمانداران بسیار. منم خشایارشا، شاه بزرگ، شاه کشورهایی که دارای ملل گوناگون است، شاه این زمین بزرگ و پهناور، پسر داریوش شاه هخامنشی. به خواست اهورامزدا این بنا، هدیش را من ساختم. اهورمزدا با خدایان، مرا و پادشاهی ام را و آنچه ساخته ام نگاه دارد.