تجمیع شماره های تلفن های امدادی به کجا رسید؟ - وبلاگ سطح دیتا

به گزارش وبلاگ سطح دیتا، تجمیع شماره های تلفن های امدادی و مشخص شماره تماس واحد از گذشته چندین بار مطرح شده بود اما به نتیجه نرسیده بود حالا باید دید این بار که دولت سیزدهم راه اندازی مرکز اعزام مشترک و شماره تماس واحد امدادی (SOS) را تصویب نموده، شاهد به ثمر رسیدن این مهم خواهیم بود.

به گزارش ایسنا، پروژه تجمیع شماره های امدادی از سال های گذشته بارها مطرح شده بود که براساس آن قرار است شماره تماس تمامی دستگاه های امدادی از جمله آتش نشانی، اورژانس، هلال احمر و... یک شماره واحد شده و درخواست اعلامی پس از آن به سازمان های تخصصی منتقل گردد.

این طرح از سال گذشته مجدد مطرح شد و دولت با تصویب مصوبه ای عزم خود را برای تحقق این مهم جزم کرد هرچند که همیشه این طرح از سوی برخی مسئولان و کارشناسان مورد تایید بود و از سوی گروهی نیز محل تردید.

رضا کرمی محمدی، رئیس سابق سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران درباره علت مسکوت ماندن این طرح در سال های گذشته، گفت: این طرح اشکالات ساختاری داشت و هماهنگ کردن آن به سادگی ممکن نبود، چرا که سیستم پاسخ دهی این سازمان ها با یکدیگر فرق دارد و سامانه های خاص خود را دارند. بعلاوه این سازمان ها پروتکل های متفاوتی را دارند که با یکدیگر فرق دارد، سامانه های آن هم مستقل از هم است. بنابراین با توجه به این مسائل هماهنگی ها بسیار سخت بود تا جایی که تقریبا این پروژه مسکوت ماند.

بعلاوه مجتبی خالدی، سخنگوی سازمان اورژانس کشور نیز به سابقه این موضوع و پیگیری و اقدامات صورت گرفته در این باره اشاره نمود و گفت: در گذشته این پروژه را به وسیله کمیسیون ایمنی راه ها پیگیری کردیم و وزارت بهداشت درخواست این را داشت که حتما دیسپچ مشترکی را برای سازمان های امدادی طراحی کنیم و طرحی نوشته شد که پایلوت آن در استان قم اجرایی گردد اما متاسفانه به دلایل نامعلومی این پروژه در قم شروع نشد و این همچنان یکی از مسائلی است که در تیم های امدادی وجود دارد.

با این وجود بار دیگر راه اندازی مرکز اعزام مشترک و شماره تماس واحد امدادی (SOS) از آذرماه سال گذشته و در اولین جلسه ستاد مدیریت بحران کلانشهر تهران در دولت سیزدهم به تصویب رسید و اواخر فروردین ماه نیز رئیس مرکز عملیات اضطراری سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران اعلام نمود که در آن جلسه به سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران مأموریت داده شده تا با مشارکت سازمان ها و دستگاه های مربوطه برای راه اندازی این شبکه اقدامات لازم را انجام دهد.

تا به حال چندین جلسه به منظور برنامه ریزی در مورد این طرح با مشارکت سازمان هایی از جمله هلال احمر، اورژانس، آتش نشانی و اورژانس اجتماعی برگزار شده تا تصمیمات لازم اتخاذ و شماره تماس این دستگاه ها ادغام و یک عدد گردد. البته موضوع ادغام شماره فوریت های پلیس با شماره های امدادی نیز به میان آمده بود هرچند به گفته رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران ادغام شماره تماس پلیسی در این مرحله انجام نمی گردد، چرا که حجم تماس های دریافتی پلیس زیاد است.

نصیری این را هم گفت که در جهان نیز معمولا این اتفاق نمی افتد بنابراین در این مرحله از طرح شماره های تماس دستگاه های امدادی با یکدیگر ادغام خواهد شد.

پیش تر گفته شده بود که مدت زمان لازم برای اجرای این طرح در صورت اجرای حمایت های لازم حدود دو سال خواهد بود و شش ماه از این زمان به آنالیز تجارب داخلی و بین المللی، آنالیز و یکسان سازی رویه اقدام دستگاه ها و انجام مطالعات لازم اختصاص داده می گردد و حالا از زمان اعلام شروع این پروژه حدود شش ماه می گذرد.

تعدد شماره تماس سازمان های امدادی، چالش های خاص خود را به همراه داشته است که به همین دلیل برخی از کشور ها نیز برای پاسخ به این دسته از امور شهروندان یک شماره تماس را اختصاص دادند. بر اساس نظر کارشناسان ایمنی یکی از مزایای این طرح افزایش سرعت امدادرسانی در حوادث و بلایاست، به طوری که پس از برقراری تماس، اقدامات مربوط به اعزام دستگاه های امدادی به صورت موازی انجام می گردد.

مزیت این طرح در مورد افزایش سرعت جوابگویی به حادثه، البته از مواردیست که تقریبا تمام کارشناسان این حوزه، بر آن اتفاق نظر دارند. آنان بعلاوه معتقدند که حادثه دیدگان به علت استرس و اضطراب ناشی از حادثه، با کاهش قدرت تصمیم گیری و حافظه روبرو شده و در لحظه مهم حتی ممکن است شماره تماس های امدادی را از یاد برده یا جابجا به یاد داشته باشند.

از سویی دیگر، بچه ها که آن ها نیز گروهی از مراجعه نمایندگان و تماس گیرندگان با سازمان های امدادی هستند، کمتر با مشکل حفظ شماره تماس ها روبرو می شوند و اگر هم در غیاب یک بزرگسال دچار حادثه ای شوند، می توانند به راحتی با شماره واحد تماس گیرند.

اگر چه که رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفته بود زیربنای اجرای این طرح در حال حاضر وجود دارد و با اجرای این طرح تمام شماره تماس ها تجمیع و تک شماره می گردد اما با این حال این طرح باید ابتدا در یکی استان های کشور به صورت پایلوت اجرایی و پس از برطرف موانع در سطح کشور اعمال گردد.

در فروردین ماه امسال رئیس مرکز عملیات اضطراری سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تهران اعلام نمود که پروژه SOS که از سوی شهردار تهران نیز به عنوان یکی از کلان پروژه های شهر تهران معین شده است به صورت پایلوت در شهر تهران اجرا و پس از برطرف موانع، چالش های اصلی و تسهیل فرآیند اجرا، قابل توسعه و بهره برداری در سراسر کشور خواهد بود.

البته برخی به عنوان مثال اسماعیل نجار، رییس سابق سازمان مدیریت بحران کشور با وجود اینکه با کلیت این طرح موافق است، اما به صراحت با اجرای آزمایشی این طرح در شهر تهران مخالفت کرد و در این باره گفت که تجمیع شماره تماس های امدادی باید در شهر کوچکی صورت گرفته تا مسائل آن معین گردد. اینطور نباشد که در جای بزرگی این طرح اجرایی و عملیاتی گردد و از پس مسائل آن برنیاییم.

کارشناسان دیگری نیز در این زمینه هشدار دادند که اگر اطلاع رسانی کافی انجام نگردد و برنامه ریزی های درستی هم صورت نگیرد ممکن است حادثه ها تبدیل به بحران شوند. رئیس سابق سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران نیز در این باره گفته بود: اگر پایلوت طرح در تهران انجام گردد مثل این است که در کشور انجام گردد. پس به نظرم اگر قرار است به صورت پایلوت انجام گردد باید در شهر کوچکتری انجام گردد تا آن جا جواب بدهد و بعد از آن به سراغ تهران بیایند. به نظر می رسد ضروری است که زیرساخت های این پروژه به صورت کامل آماده و در مورد اجرای پایلوت این طرح نیز با تامل تصمیم گیری گردد.

علاوه بر معین شهر پایلوت، مقدار بودجه و هزینه مورد احتیاج برای اجرایی این طرح نیز یکی دیگر از مباحثی بود که کارشناسان و مسئولان نظرات خود را درباره آن اعلام نمودند. رییس سابق سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با اشاره به اینکه پیش تر هم قرار بوده است طرحی مشابه شماره واحد امدادی اجرایی گردد گفته بود که این طرح به زیرساخت و سرورهایی با ظرفیت بالا احتیاج داشت که سامانه تمام سازمان ها به آن وصل گردد. این امر احتیاجمند هزینه بالایی بود. البته از آن جایی که طرح به صورت جامع تکمیل نشده و مسائل آن دیده نیزنشده برخی از بحث های آن به جای مانده است.

وصل کردن چند سامانه به یکدیگر فرآیندی بسیار طولانی است. بعلاوه آموزش نیروهایی که بتوانند با تمام این مسائل کار نمایند نیز زمان بر خواهد بود. البته رئیس سازمان مدیریت بحران فعلی کشور درباره طرحی که در حال حاضر قرار است اجرایی گردد معتقد است: زیربنای اجرای این طرح در حال حاضر وجود دارد که همین شماره تماس های سه رقمی است که فعلا استفاده می گردد. با اجرای این طرح فقط تمام آنها تجمیع شده و تک شماره می گردد. فقط باید پذیرفته گردد که یک شماره با همان ظرفیتی که پیش تر وجود داشت جوابگوی همه باشد. قرار نیست اتفاق تازهی بیفتد و اعتبار زیادی احتیاج ندارد.

البته رئیس سابق این سازمان نیز با وجود اینکه موافق اجرای این طرح است درباره مقدار بودجه ای که برای راه اندازی این طرح احتیاج است گفته است : ممکن است در ابتدای این طرح هزینه افزونی وجود داشته باشد، اما می توان گفت که در مجموع این طرح می تواند هزینه ها را کاهش دهد و کار مردم را آسان تر کند. حضور فکر ندارم که چه هزینه ای برای این طرح در نظر گرفته شد اما هر چه که سنگین باشد می تواند در زمان کوتاه و در مدت زمان کوتاه جبران گردد.

از سوی دیگر نیز در صورت فراهم شدن زیرساخت ها و امکانات، آموزش اپراتورهایی که قرار است جوابگوی شهروندان باشند نیز مورد بحث است. رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در این باره گفته است که : باید بتوانیم مانند بسیاری از کشورها، اتاق هماهنگی یا اتاق کنترل و یا واحد اعزام مشترک را طراحی کنیم تا دستگاه ها با حفظ هویت سازمان مربوطه شان بتوانند در یک اتاق با هم هماهنگ شوند، یکی از مصادیق این هماهنگی ایجاد SOS یا شماره واحد امدادی است که به شهروندان یاری خواهد نمود در مواقع بحرانی به جای تماس با انبوهی از شماره های اضطراری با این سامانه در ارتباط باشند. اما باید دید که تصمیم گیری برای این شماره تماس به چه مرحله ای خواهد رسید.

در حال حاضر با گذشت کمتر از یکسال از طرح مجدد این پروژه هنوز اعلام نشده که چه شماره ای به SOS اختصاص پیدا می نماید؟ آیا این شماره تماس از میان شماره تماس های فعلی سازمان های امدادی خواهد بود؟

در پاسخ به این سوال پیشنهادات متفاوتی مطرح شد که حتی یکی از آن ها پیشنهاد انتخاب شماره دو رقمی بود. رئیس سابق مدیریت بحران کشور با تاکید بر اینکه باید دید تا کنون کدام شماره تماس امدادی بیش از همه در فکر مخاطبان خود ثبت شده است این پیشنهاد را نیز مطرح نمود که اگر شماره دو رقمی هم باشد تماس با آن راحت تر است.

از سوی دیگر برخی از کارشناسان و فعالان حوزه ایمنی و امدادرسانی نیز معتقد هستند که در راستای آموزش شماره تماس سازمان های امدادی زحمات بسیاری کشیده شده که مردم با آن ها آشنا شوند؛ آنان معتقدند که باید زمان بسیاری صرف کرد تا بار دیگر 80 میلیون نفر با شماره تماس تازه آشنا شوند.

سخنگوی سازمان اورژانس کشور نیز پیش تر گفته بود که: توصیه ما این است که شماره 115 باشد و ظرفیت انجام آن را هم داریم. او بعلاوه با تاکید بر اینکه باید شماره تماسی را به عنوان شماره واحد معین کرد که بیش از سایر شماره ها در فکر مخاطبان باشد گفته بود: اورژانس 115 در ایران شناخته شده تر است و بهتر است که 115 به عنوان شماره واحد در نظر بگیریم. با این حال یکی از مسائل مهمی که در این میان وجود دارد، جوابگویی به موقع و سریع به شهروندان و افرادی است که درخواست امدادرسانی دارند.

در واقع نباید این اولویت از یاد برود که یکی از اهداف اصلی اختصاص شماره تماس واحد امدادی، کاهش زمان جوابگویی به کسانی است که در خواست یاری دارند و باید در این راستا ساختار کافی ایجاد گردد.

پیش تر گزارش های مردمی حاکی از آن بود که گاهی مردم پشت خط تماس های اورژانس منتظر می مانند که سخنگوی سازمان اورژانس کشور با اشاره به اینکه این سازمان ظرفیت این را دارد که به شماره واحد امدادی تبدیل گردد گفته بود: ترافیک تلفنی فقط در شرایط خاص این اتفاق می افتد که مثلا بحرانی یا زلزله ای رخ داده است. گاهی شدت یک حادثه را از آن جایی آگاه می شویم که به یکباره 30 الی 40 تماس در مورد آن داریم که حادثه را گزارش می نمایند.

حالا در آستانه یک سالگی مصوبه راه اندازی مرکز اعزام مشترک و شماره تماس واحد امدادی (SOS) در دولت سیزدهم گفته می گردد سازمان ها در انتظار تشکیل جلسه هستند تا در این خصوص به جمع بندی نهایی برسند و تصمیمات نهایی خود را اعلام نمایند.